یکی از مشکلات رایج و ناخوشایندی که در آشپزخانه رخ می‌دهد، بو گرفتن سینک ظرفشویی است. شاید از خود بپرسید که چرا این اتفاق می‌افتد و چه دلایلی دارد؟ یا چطور بوی بد سینک را از بین ببریم؟ در این مقاله به سراغ تمام عواملی رفتیم که باعث ایجاد بوی بد سینک می‌شوند. آشنایی با این عوامل، به شما کمک می‌کند تا علت اصلی را سریع‌تر پیدا و از بروز دوباره آن‌ها در آینده جلوگیری کنید. پس اگر می‌خواهید بدانید که چرا سینک ظرفشویی بو می گیرد و چه راه‌حل‌هایی برای آن وجود دارد، تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
1- مسدودشدن لوله ظرفشویی در اثر ریخته‌شدن روغن، چربی و مواد غذایی در آن
یکی از دلایل رایج بوی بد داخل سینک ظرفشویی، گرفتگی لوله در اثر روغن، چربی و یا تفاله‌های غذا است. هنگامی که این مواد برای طولانی‌مدت داخل لوله سینک باقی بمانند، فاسد می‌شوند و شرایط را برای رشد باکتری‌ها فراهم می‌کنند. درنتیجه بعد از مدتی، سینک بوی بدی می‌گیرد و این مواد حتی می‌توانند باعث مسدودشدن لوله‌های ظرفشویی هم شوند.
نحوه پاک‌سازی و جلوگیری از مسدودشدن لوله‌های ظرفشویی:
برای جلوگیری از مسدودشدن لوله، از یک دریچه مناسب و نسبتاً بزرگ برای سینک استفاده کنید تا مواد و تفاله‌ها به‌راحتی از آن عبور کنند. البته توجه کنید که خروجی سینک، متناسب با ظرفیت سینک و نوع لوله‌کشی تغییر می‌کند و احتمالاً دست شما در خرید سینک ظرفشویی خیلی باز نبوده باشد. اما همچنان می‌توانید از راه‌حل‌های دیگر استفاده کنید. با شستشوی مداوم سینک با آب گرم و شوینده هم می‌توانید از مسدودشدن لوله جلوگیری کنید. همچنین جلوگیری از ریختن چربی و روغن به داخل لوله می‌تواند روش بسیار مؤثری برای از بین بردن بوی بد سینک باشد.
برای این کار کافی است روغن و چربی را با یک دستمال‌کاغذی از ته ظرف یا قابلمه پاک کنید تا کمترین میزان چربی وارد لوله‌های سینک شود. علاوه بر موارد قبلی، می‌توانید نصف پیمانه جوش شیرین و سرکه را با هم ترکیب کنید و آن را روی لوله سینک بریزید. سپس 15 دقیقه صبر کنید و سینک را با آب داغ فراوان بشویید تا چربی و روغن داخل لوله پاک شود.
2- تراز نبودن و یا خشک‌بودن لوله U شکل (شترگلو) سینک
لوله U شکل یا همان شترگلو، لوله‌ای است که در زیر سینک ظرفشویی نصب می‌شود. وظیفه این لوله، به‌نوعی تصفیه خروجی است و اجازه نمی‌دهد که تفاله‌های غذایی و آشغال‌ها وارد سیستم فاضلاب شوند. در واقع کار این لوله جلوگیری از گرفتگی لوله‌های فاضلاب است. فرقی هم نمی‌کند که شما از سینک توکار یا روکار استفاده می‌کند، ظرفشویی شما این قطعه را دارد. هنگامی که تفاله‌های غذایی و آشغال‌های زیادی وارد شترگلو شوند و در آنجا باقی بمانند، در نهایت فاسد می‌شوند و بوی بدی ایجاد می‌کنند.
جالب است بدانید که یکی از کاربردهای لوله U شکل، جلوگیری از بازگشت بوی بد به داخل خانه است. برای همین، ساختار و شکل ظاهری آن به‌گونه‌ای طراحی شده که همیشه مقداری آب را در خود نگه دارد و مرطوب بماند. اگر سطح این آب به هر دلیلی پایین بیاید و شترگلو خشک شود، بوی بد از طریق آن وارد خانه می‌شود.
تمیز کردن و بررسی تراز لوله U شکل:
برای جلوگیری از تجمع رسوبات و گرفتگی یا ایجاد بوی بد، شترگلو را حداقل ماهی یک‌بار تمیز کنید. برای این کار، کافی است با کمک آچار فرانسه شترگلو را از ظرفشویی جدا کنید و بعد از خالی‌کردن آب داخل آن، لوله را با آب گرم و شوینده بشویید. همچنین می‌توانید نصف پیمانه سرکه و جوش شیرین را ترکیب کنید و برای تمیزکردن بهتر شترگلو از آن بهره ببرید. توجه داشته باشید که غیر از کثیف‌شدن لوله U شکل، تراز نبودن و نصب نادرست لوله هم می‌تواند باعث ایجاد بوی بد در داخل لوله شود.
برای بررسی تراز شترگلو، به یک متر و تراز شاقول نیاز دارید. ابتدا با کمک شاقول مطمئن شوید که دو سر شترگلو در یک راستای عمودی قرار گرفته‌اند. سپس با متر، ارتفاع دو سر شترگلو تا کف را اندازه بگیرید. اگر این اندازه برابر نباشد، یعنی شترگلو تراز نیست و باید با کمک پیچ‌گوشتی یا آچار فرانسه آن را تراز کنید. در این بررسی توجه کنید که سطح زیر شترگلو کاملاً صاف باشد یا اگر صاف نیست، خطایی را برای ارتفاع در نظر بگیرید.
همچنین اگر زیاد از سینک خود استفاده نکنید، آب و رطوبت داخل لوله کم‌کم تبخیر می‌شود و در اثر خشک‌شدن، سینک ظرفشویی بو می‌گیرد. در این حالت، شیر آب را برای چند دقیقه باز کنید تا مشکل بوی بد رفع شود. معمولاً بیشتر مردم پس از بازگشت از سفرهای طولانی‌مدت (بالای یک هفته)، با این مشکل مواجه می‌شوند.
3- معیوب‌بودن لوله کشی
یکی دیگر از دلایلی که سینک ظرفشویی به‌صورت مرتب بو می‌گیرد، معیوب‌بودن لوله‌کشی یا نصب نادرست لوله‌ها است. در صورت نصب نادرست، آب و ضایعات نمی‌تواند به‌آسانی یا به‌درستی از لوله عبور کند و به تجمع مواد زائد در لوله‌ها منجر می‌شود. با گذشت زمان، ضایعات و آشغال‌های مختلف، فضای مناسبی برای رشد باکتری فراهم می‌کنند که درنهایت به بوی بد سینک منجر می‌شود.
نحوه تشخیص عیب‌های لوله‌کشی:
برای اطمینان از درست بودن لوله کشی، بهتر است از یک تکنسین یا متخصص لوله‌کشی کمک بگیرید. همچنین با تماشای ویدیوهای آموزشی هم می‌توانید خودتان وضعیت لوله‌کشی خانه را بررسی کنید.
4- نشت کردن گاز فاضلاب یا سپتیک از لوله های سینک
اگر از سپتیک تانک در سیستم فاضلاب خود استفاده می‌کنید، شاید بوی بد سینک به‌خاطر وجود گاز سپتیک باشد. این نوع از چاه‌های فاضلاب، دارای باکتری‌هایی هستند که مواد آلی را تجزیه و در این فرایند، گاز سپتیک تولید می‌کنند. این گاز نه‌تنها بوی بدی دارد، بلکه می‌تواند باعث ایجاد مسمومیت یا آتش‌سوزی هم شود.
گاز سپتیک در اصل از طریق لوله ونت به خارج از تانک هدایت می‌شود و یا از سیستم‌های تصفیه هوا برای حذف آلاینده‌های آن استفاده می‌شود. لوله U شکل هم تا حد زیادی این گاز را مسدود می‌کند و شترگلو اجازه ورود آن به فضای خانه را نمی‌دهد. اگر هم از سینک روکار استفاده می‌کنید، مطمئن شوید که فضای بین سینک و کانتر به‌خوبی درزگیری شده باشد چون احتمال نشت گاز از این طریق هم وجود دارد. پس به‌عنوان جمع‌بندی، امکان بازگشت گاز سپتیک در شرایط زیر وجود دارد:
- اختلال و بروز مشکل در عملکرد لوله U شکل
- گرفتگی لوله ونت
- وجود درز یا سوراخ در سیستم لوله‌کشی مخصوصاً لوله U شکل
- اشکال در لوله‌کشی و نصب نادرست یا شیب نامناسب لوله‌ها
روش‌های جلوگیری از نشت گاز فاضلاب:
برای رفع بوی بد سینک در این شرایط، باید ابتدا از نصب لوله U شکل و سالم‌بودن لوله‌های آن مطمئن شوید. همچنین لوله ونت را بررسی کنید تا مسیر آن به‌خاطر لانه پرندگان یا جوندگان مختلف مسدود نشده باشد. علاوه بر این دو، موارد دیگری هم مثل ایجاد ترک در لوله‌ها یا شیب نامناسب می‌تواند باعث برگشت گاز سپتیک به داخل خانه شود. در این حالت باید از یک تکنسین یا متخصص لوله‌کشی کمک بگیرید.
5- بسته‌شدن لوله فاضلاب؛ عامل بوی نامطبوع سینک
مسدودشدن لوله فاضلاب، عملکرد لوله U شکل را مختل می‌کند و جریان طبیعی عبور زباله‌ها و گازهای مختلف را تغییر می‌دهد. با بسته‌شدن لوله فاضلاب، جهت حرکت گازهای بد بوی فاضلابی و سایر زباله‌های باقیمانده در لوله، معکوس می‌شود و از طریق سینک وارد فضای خانه می‌شوند. از جمله نشانه‌های مسدودشدن لوله فاضلاب می‌توان به تخلیه بسیار کند آب یا بالا آمدن فاضلاب از سایر نقاط منزل اشاره کرد.
رفع گرفتگی لوله‌های فاضلاب
در شرایطی که لوله فاضلاب بسته شده باشد، می‌توانید از لوله‌بازکن‌های شیمیایی یا مکانیکی استفاده کنید. ترکیب جوش شیرین و سکه می‌تواند در برخی شرایط یک راه‌حل بسیار مناسب باشد. همچنین می‌توانید از فنر لوله‌بازکن استفاده کنید یا از تکنسین کمک بگیرید.
6- بو گرفتن سینک ظرفشویی در اثر گرفتگی لوله ونت
لوله ونت، یکی از اجزای مهم در سیستم لوله‌کشی فاضلاب خانه شما است. این لوله دو وظیفه اصلی را بر عهده دارد:
- با ایجاد فشار هوا، آب و فاضلاب را به بیرون از خانه هدایت کند.
- از بازگشت گازهای بد بوی فاضلاب به داخل خانه جلوگیری کند.
اگر به هر دلیلی، لوله ونت دچار گرفتگی شود، بوی بد گازهای فاضلابی به‌راحتی از طریق سینک وارد فضای آشپزخانه می‌شوند. همچنین امکان بازگشت فاضلاب به داخل خانه هم وجود خواهد داشت.
نحوه بررسی و پاک‌سازی لوله ونت:
در بیشتر موارد، لوله ونت روی پشت‌بام یا در بالاترین نقطه سیستم فاضلاب نصب می‌شود. برای اطمینان از عملکرد درست این لوله، باید بررسی کنید که لوله توسط عواملی مثل، برف، لانه پرندگان یا سایر اجسام فیزیکی دچار گرفتگی نشده باشد. همچنین شکستگی یا وجود درز در لوله ونت هم باعث ایجاد بوی بد در داخل خانه می‌شود. پس یکی دیگر از روش های رفع بوی بد سینک ظرفشویی، بررسی کامل لوله ونت است.
7- وجود سولفات در آب مصرفی
سولفات یکی از غذاهای اصلی برای نوع خاصی از باکتری‌ها است. این باکتری‌ها، سولفات موجود در آب را مصرف و آن را به یک نوع گاز بد بو به اسم سولفید هیدروژن (H2S) تبدیل می‌کنند. بوی گاز سولفید هیدروژن تقریباً شبیه به بوی تخم‌مرغ گندیده است. معمولاً افرادی که از سینک تک لگن استفاده می‌کنند، راحت‌تر با این چالش روبرو می‌شوند چون فقط یک مجرای خروجی دارند.
روش کنترل سولفات آب:
اگر علت بوی نامطبوع سینک، گاز سولفید هیدروژن باشد، ساده‌ترین راه این است که شیر آب را برای مدت طولانی باز نگه دارید تا گاز از لوله‌کشی سینک خارج شود. همچنین باز کردن پنجره‌ها و تهویه مناسب هم می‌تواند بوی بد سولفید هیدروژن را از بین ببرد. اما اگر به دنبال یک راه‌حل دائمی‌تر هستید، می‌توانید از سیستم‌های تصفیه آب استفاده کنید که سولفید هیدروژن را حذف می‌کنند. استفاده از سرکه سیب، آب‌لیمو و جوش شیرین هم می‌تواند این بوی بد را از بین ببرد.
8- کهنه بودن چاه فاضلاب باعث بوی نامطبوع سینک می‌شود
چاه فاضلاب هم مانند سپتیک تانک، وظیفه جمع‌آوری و هدایت فاضلاب به بیرون از خانه را دارد. موارد مختلفی مثل استفاده از مصالح نامرغوب در ساخت یا عدم تخلیه مرتب چاه باعث کهنگی چاه می‌شود. این کهنه شدن می‌تواند یکی دیگر از دلایل بوی بد سینک آشپزخانه باشد. اگر در اطراف چاه فاضلاب نشانه‌ای از تجمع حشرات مختلف دیدید، احتمالاً مشکل همین است.
رفع مشکل چاه کهنه:
در شرایطی که با یک چاه کهنه روبرو هستید، می‌توانید از مواد بوگیر استفاده کنید. موادی مثل قهوه آسیاب شده یا جوش شیرین برای کاهش بوی بد سینک بسیار مؤثر هستند. همچنین می‌توانید برای پاک‌سازی و یا تخلیه چاه اقدام کنید یا اگر چاه فاضلاب بسیار قدیمی است، ممکن است نیاز به لوله‌کشی جدید داشته باشید.
چه دلایل دیگری برای بوی بد سینک وجود دارد و راه‌حل شما چیست؟
تا اینجا سعی کردیم به‌صورت کامل به سؤال چرا سینک ظرفشویی بو می گیرد، پاسخ دهیم و عوامل اصلی بوی بد سینک را به همراه راه‌حل بیان کردیم. امیدواریم که با کمک این روش‌ها بتوانید بوی نامطبوع را از بین ببرید. اگر هنوز هم سؤالی دراین‌رابطه دارید، می‌توانید در بخش کامنت‌ها از ما بپرسید. همچنین دوست داریم بدانیم که تجربه شما در مورد رفع بوی بد سینک چه بوده و از چه روش‌هایی استفاده کردید؟